كره زمين داراي سیستم تهويه طبيعي است، که آلايندهها را از سطح زمين جمعآوري و در جو منتشر ميسازد. چنانچه تهويه طبيعي در منطقهای مختل شود، پديده اينورژن هوا رخ میدهد که سبب تجمع آلودگی در سطح زمین میشود. بهطور كلي، جريان هوا در اثر اختلاف فشار بين دو نقطه ایجاد میشود. هوا از منطقهاي با فشار بالاتر به منطقهاي با فشار كمتر جريان مييابد. اين اختلاف فشار، در نتيجه تفاوت شرايط دمايي دو منطقه به وجود ميآید. در اثر حرکت رو به بالای هوای حرارتدیده، دود از دودكش شومينه خارج شده و در فضاي اتاق پخش نمیشود. زيرا هوا با حرارتديدن منبسط شده و چگالی آن کاهش ميیابد. هنگامي كه هوای اتمسفریک حرارت ميبيند، فرایند مشابهی به جریان میافتد، و جريان همرفت سبب شکلگیری جريان باد و تهويه طبيعي منطقه ميشود. مشابه سيستم تهويه طبیعی کره زمین، هدف سیستم تهویه صنعتی نیز جمعآوری آلایندههای هوابرد محیط کار و جایگزین نمودن هوای پاک میباشد. کاهش سطح غلظت آلاینده هوابرد محیط کار با دو استراتژی ترقیق غلظت آلاینده از طریق تزریق هوای پاک و کاهش غلظت آلاینده از طریق مکش آلودگی در منبع انتشار انجام میشود، که به ترتیب تحت عنوان تهویه ترقیقی و تهویه موضعی شناخته شده میباشند. با اين حال، طراحی اصولی سیستم تهویه صنعتی شرط لازم برای تأمین كنترل مؤثر در نظر گرفته میشود. و سيستم تهويه غیر اصولی، ميتواند يك خطر بالقوه محسوب شود. زيرا در اين شرایط، احساس امنيت كاذب ناشي از وجود سيستم تهويه، ميتواند صدمات و آسيب بيشتري به اپراتورها و نهايتاً سازمان وارد کند. بنابراین با توجه به اهميت طراحي اصولی سيستمهاي تهويه صنعتي، ضروري است که متخصصان و مهندسان طراح، مهارت و دانش لازم را کسب نمایند.
تهویه ترقیقی
سیستم تهویه ترقیقی براساس تلفيق حجم مشخصي از هواي پاك با هوای آلوده، بهمنظور کاهش غلظت نهایی به حدود قابل قبول، طراحي و محاسبه ميشود. این روش، با توجه به مكانسيم كنترلي مورد استفاده، صرفاً برای آلایندههای گاز، بخار و میست کاربردی است. بهکارگیری سیستم تهویه ترقیقی بهعنوان راهکار کنترل مواجهه بهداشتی، مستلزم وجود شرایط ویژه از جمله سمیت متوسط، نرخ تولید نسبتاً ثابت آلاینده و نیز دوربودن منبع انتشار از محدوده تنفسی اپراتور است. همچنین به منظور کنترل مخاطرات ایمنی گازها و بخارات قابلاشتعال در محیط محصور، برای کاهش غلظت گاز و بخار انتشاری به زیر حدود انفجار و اشتعال، از سیستم تهویه ترقیقی استفاده میشود.
تهويه موضعي
سيستم تهويه موضعي براساس مکش و جمعآوري آلاينده در منشأ توليد، بهمنظور پيشگيري از انتشار آلاينده در منطقه تنفسي اپراتور طراحي و محاسبه ميشود. در این روش، با توجه به ربایش غلظت قابل ملاحظه مواد شیمیایی، انتخاب جنس اجزای سیستم، تحت تأثیر خواص فیزیکوشیمیایی آلاینده مکشی صورت میپذیرد. همچنین با توجه به الزامات بهداشتی، ایمنی و زیستمحیطی، معمولاً به دستگاه تصفيهکننده نیاز است. با توجه به مطالب بالا، اجزای اصلی سیستم تهویه موضعی عبارت از هود، کانال، تصفیهکننده، هواکش و دودکش میباشد. درصورتیکه حجم هوای مکشی قابلتوجه باشد، بهمنظور برطرفکردن مشکلات ناشی از فشار منفی، هوای پاک جایگزین در نظر گرفته میشود. شایان ذکر است که سيستم تهويه موضعي در مقايسه با سيستم تهويه ترقیقی، به حجم هواي بسیار كمتري نياز دارد. بنابراین، هزينه اتلاف گرمايش/ سرمايش محیط کار بسيار كمتر خواهد بود.
«کد پیگیری : ECIVS-TA-1001»
برای دانلود فایل کامل مقاله در قالب pdf کلیک کنید.